الگوی استعدادهای انسان بر اساس آموزه‏‌های اسلامی

نویسنده

استادیار گروه روان‏شناسی اسلامی، پژوهشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

در نظام تربیتی اسلام، که هدفش به کمال‏ رساندن انسان است، «تربیت» چیزی جز شکوفایی استعدادهای بالقوه انسان نیست. این پژوهش به منظور تدوین الگوی استعدادهای انسان بر اساس آموزه ‏های اسلامی انجام شد. روش پژوهش کیفی و به شیوه پارادایم اجتهادی دانش دینی بود. یافته‏ های پژوهش نشان داد متون دینی از ظرفیت و غنای کافی برای استخراج الگوی اسلامی استعدادها برخوردار است. همچنین، مطابق یافته ‏ها، الگوی استعدادها بر اساس آموزه ‏های اسلامی الگویی فرآیندی است که از فطرت شروع می‏شود و با هدف نهایی‏ اش، که شکوفایی است، پایان می‏ یابد. در این الگو ابتلائات و سازوکار‏های عقل، نقش میانجی برای تبدیل ‏شدن توانایی‏های طبیعی انسان به استعدادها دارد. علاوه بر این، با مداخله سازوکارهای شناختی ‏انگیزشیِ عقل، مسیر کشف استعدادها هموار می‏شود و با مداخله سازوکارهای شناختی ‏انگیزشیِ جهل، استعدادها هدر خواهد رفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A model of human aptitudes based on Islamic teachings

نویسنده [English]

  • Seyyed-Mahdi Khatib
Assistant Professor that the Department of Islamic Psychology, Quran and Hadith Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

The goal of the educational system of Islam is to perfect humans. In this system, education is nothing more than fostering potential aptitudes of human. This study aims to introduce a model of human aptitudes based on Islamic teachings. The method was Ijtehadic Paradigm of Relgios Science. Results showed that Islamic texts have enough richness for extraction of a model of aptitudes. Also, “the model of aptitudes based on Islamic teachings” is a process-like model which starts from Fitrat and ends with the transformation of human natural abilities to aptitudes. Additionally, with the intervention of cognitive-motivational mechanisms of wisdom the path to discovery of aptitudes is paved and with the intervention of cognitive-motivational mechanisms of ignorance aptitudes would go to waste.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aptitude
  • Fetrat
  • model of aptitudes
  • discovery of aptitudes
  • actualization